goed gesprek

Tom van de Beek wil mensen hun verbondenheid met de natuur laten ervaren. Met zijn initiatief The Pollinators mobiliseert hij in het hele land bewoners om bloemen te zaaien. ‘Want zonder bijen geen voedsel.’

Tom zit waar je Tom verwacht. Op duurzame broedplaats De Ceuvel, een voormalige scheepswerf in Amsterdam-Noord. Drijvende werkplekken in afgedankte en weer opgeknapte oude woonboten, rondom een centraal plein met café-restaurant De Ceuvel. Bakken vol nog te poten planten naast de boot: hier huist The Pollinators, het jongste initiatief van sociaal ondernemer Tom van de Beek.

The Pollinators zet in op biodiversiteit en bestuivers. Waarom is dit nodig?

‘De laatste jaren zag ik veel nieuwe initiatieven ontstaan van mensen die iets willen doen aan de bijensterfte. Het besef dat bijen en andere bestuivers belangrijk zijn, begint steeds meer door te dringen. Bestuivende insecten zijn verantwoordelijk voor veel van onze voedselgewassen, zoals aardbeien, appels, avocado’s, broccoli, komkommers, courgettes en pompoenen. De bijen halen hun voedsel bij bloemen en zorgen tegelijk voor de bestuiving. Zonder bijen dus geen voedsel. Die bewustwording willen we bevorderen met The Pollinators.’

Wat is jullie bijdrage precies?

‘Wij focussen op de vraag: waar komen die problemen nu eigenlijk vandaan? Mijn uitgangspunt is de verbondenheid tussen mens en natuur. Die is grotendeels verdwenen. Dat besef weer terugbrengen is heel belangrijk. Wij bekijken de aarde als systeem. En dat systeem is uit balans. Neem de grote hoeveelheid schadelijk landbouwgif in Nederland. Die verstoort het natuurlijke evenwicht, het systeem van biodiversiteit. Dat leidt tot bijensterfte en heeft ook gevolgen voor de vogels. Dat is de les: alles hangt met elkaar samen. Haal je één radertje eruit, dan stort alles in. Niet alleen door landbouwgif. Ook monocultuur – als je bijvoorbeeld alleen maïs verbouwt – leidt tot uitputting van de bodem. Terwijl meer gevarieerde planten elkaar juist versterken. Daaraan willen we met The Pollinators werken.’

Wat hebben jullie tot nu toe bereikt?

‘Het eerste jaar bouwden we aan het platform en onze bekendheid, samen met onze communitypartner Nudge. Inmiddels hebben we mooie samenwerkingen met tien bedrijven – waaronder de Bijenkorf, Patagonia en ASN  Bank – en met meer dan dertig initiatieven. We nodigden mensen uit om mee te doen aan onze acties, zoals de nationale zaaidagen waarop we het hele land door gaan, langs lokale initiatieven. Vooral op wijkniveau is veel animo. The Pollinators staat voor het mobiliseren van mensen, voor bewustwording en het leuk maken. Ondertussen laten we je ervaren dat het echt helpt.’

Leeft het onderwerp biodiversiteit wel voldoende?

‘Nee, bij veel mensen is er geen gevoel van urgentie. Een mindshift is nodig, terug naar die verbinding tussen mens en natuur. Da’s best lastig in de huidige tijd: de individualistische samenleving heeft een prijs. Mensen moeten dat gaan zien en het heft weer in eigen handen nemen. We willen snel, maar moeten geduldig zijn, de tienprocentregel indachtig: heb je tien procent van de mensen mee, dan heb je genoeg om een gewenste cultuurverandering teweeg te brengen. Het kost echt twintig jaar voordat een verandering mainstream wordt. De samenleving moet er klaar voor zijn.’

Wat doe jij persoonlijk als het gaat om duurzaamheid?

‘Ik eet biologisch en vegetarisch, deels uit MijnStadstuin, vijftig vierkante meter waarop ik mijn eigen voedsel verbouw. Ik doe aan guerrilla-gardening overal waar ik kom. Ik heb altijd zaden of bloembollen in m’n zak. En ik plant vaak bomen. Mijn doel is: elke dag iets planten. Ook hier op de Ceuvel hebben we een bijenplan: we planten dit voorjaar een selectie van allerlei bij-vriendelijke planten.’

ASN  Bank stelt zichzelf tot doel: onze beleggingen en financieringen veroorzaken in 2030 geen nettoverlies van biodiversiteit meer. Is dat voldoende?

‘Het mag verder gaan dan dat. Niet op nul uitkomen, maar gaan voor de plus! Als duurzame bank moet je dat kunnen eisen van ondernemingen waarin je je geld steekt. Dus niet meer in bedrijven en projecten die ecologische schade veroorzaken. Streef naar vergroting van onze positieve voetafdruk en zet in op herstel van de balans, letterlijk. Als de bank de schade in kaart kan brengen, kan ze macht uitoefenen en projecten stimuleren die een positieve bijdrage leveren.’

Nog wensen?

‘Ik zou zeggen: laten we morgen beginnen met het ASN  Pollinator Park. De bank zou dan, samen met de gemeente, bedrijven en bewoners, dichtbij haar kantoor een park kunnen adopteren en bestuivervriendelijk maken.’

Ook in deze editie: