Wie is Tom van de Beek?
Tom zit waar je Tom verwacht. Op duurzame broedplaats De Ceuvel, een voormalige scheepswerf in Amsterdam-Noord. Drijvende werkplekken in afgedankte en weer opgeknapte oude woonboten, rondom een centraal plein met café-restaurant De Ceuvel. Bakken vol nog te poten planten naast de boot: hier huist The Pollinators, het jongste initiatief van sociaal ondernemer Tom van de Beek.
‘De laatste jaren zag ik veel nieuwe initiatieven ontstaan van mensen die iets willen doen aan de bijensterfte. Het besef dat bijen en andere bestuivers belangrijk zijn, begint steeds meer door te dringen. Bestuivende insecten zijn verantwoordelijk voor veel van onze voedselgewassen, zoals aardbeien, appels, avocado’s, broccoli, komkommers, courgettes en pompoenen. De bijen halen hun voedsel bij bloemen en zorgen tegelijk voor de bestuiving. Zonder bijen dus geen voedsel. Die bewustwording willen we bevorderen met The Pollinators.’
‘We kiezen er met The Pollinators voor om dat abstracte begrip biodiversiteit tastbaarder te maken, dichterbij te halen. Zodat je ‘handelingsperspectief’ krijgt, namelijk: zelf aan de slag gaat. Wie vindt bloemen nou niet leuk? Daarom die focus op voedsel voor bestuivers: bijen, andere insecten en vlinders. Sinds ik in 2009 een paar documentaires zag, heeft bijensterfte mijn aandacht. Hier moeten we iets aan doen, dacht ik. Ik kwam erachter dat allerlei mensen en organisaties met biodiversiteit bezig zijn; steeds kwamen er nieuwe initiatieven bij. Ik wilde onze krachten bundelen. Dat doen we met The Pollinators: verbinden van bestaande lokale initiatieven en gezamenlijke activiteiten organiseren. Ook merken we dat bedrijven veel willen doen, zeker als het gaat om de bestuivingsprojecten. De boodschap landt dat het behoud van biodiversiteit van levensbelang is, want de voedselketen staat onder druk.’
‘Zonder bestuivers geen leven’, aldus The Pollinators. Dit platform zet zich sinds eind 2016 in voor een gezonde leefomgeving voor bestuivende dieren. Met activiteiten als zaaiacties en evenementen, maar vooral door lokale initiatieven op het gebied van
biodiversiteit en bestuiving te verbinden. Vrijwilligers, ambassadeurs en organisaties werken samen in het platform en zorgen ervoor dat de community groeit. The Pollinators werkt onder meer samen met Nudge, ASN Bank en de Bijenkorf.
‘Wij focussen op de vraag: waar komen die problemen nu eigenlijk vandaan? Mijn uitgangspunt is de verbondenheid tussen mens en natuur. Die is grotendeels verdwenen. Dat besef weer terugbrengen is heel belangrijk. Wij bekijken de aarde als systeem. En dat systeem is uit balans. Neem de grote hoeveelheid schadelijk landbouwgif in Nederland. Die verstoort het natuurlijke evenwicht, het systeem van biodiversiteit. Dat leidt tot bijensterfte en heeft ook gevolgen voor de vogels. Dat is de les: alles hangt met elkaar samen. Haal je één radertje eruit, dan stort alles in. Niet alleen door landbouwgif. Ook monocultuur – als je bijvoorbeeld alleen maïs verbouwt – leidt tot uitputting van de bodem. Terwijl meer gevarieerde planten elkaar juist versterken. Daaraan willen we met The Pollinators werken.’
‘Het eerste jaar bouwden we aan het platform en onze bekendheid, samen met onze communitypartner Nudge. Inmiddels hebben we mooie samenwerkingen met tien bedrijven – waaronder de Bijenkorf, Patagonia en ASN Bank – en met meer dan dertig initiatieven. We nodigden mensen uit om mee te doen aan onze acties, zoals de nationale zaaidagen waarop we het hele land door gaan, langs lokale initiatieven. Vooral op wijkniveau is veel animo. The Pollinators staat voor het mobiliseren van mensen, voor bewustwording en het leuk maken. Ondertussen laten we je ervaren dat het echt helpt.’
‘Veel meer mensen verbouwen hun eigen voedsel. Met ons platform willen we een veel grotere groep mensen betrekken, buiten de natuurliefhebbers die al meedoen. Zo gaan we bijvoorbeeld dit najaar op het Treevolution Festival zo veel mogelijk bomen planten die bestuivers aantrekken. Over vijf jaar is de roep vanuit de samenleving dat dingen anders moeten groter en presenteren we goede alternatieven voor de landbouw.’
‘Osa Peninsula in Costa Rica is de mooiste plek op aarde! Een primair tropisch regenwoud, een oeroud bos dat nog in de oorspronkelijke staat is. Op dit stukje wereld is de biodiversiteit groot, zo’n 35 procent van alle soorten is hier aanwezig. Maar ook in Nederland hebben we mooie plekken, zoals landgoed Roggebotstaete in Flevoland, een waar bijenparadijs.’
The Pollinators kan alle hulp van enthousiaste vrijwilligers gebruiken, is altijd op zoek naar partnerships met bedrijven en breidt het netwerk van bestuivers-initiatieven graag uit. Wil je ook Pollinator worden? Join the swarm en stuur een mailtje via het formulier op de website: thepollinators.org.
‘Nee, bij veel mensen is er geen gevoel van urgentie. Een mindshift is nodig, terug naar die verbinding tussen mens en natuur. Da’s best lastig in de huidige tijd: de individualistische samenleving heeft een prijs. Mensen moeten dat gaan zien en het heft weer in eigen handen nemen. We willen snel, maar moeten geduldig zijn, de tienprocentregel indachtig: heb je tien procent van de mensen mee, dan heb je genoeg om een gewenste cultuurverandering teweeg te brengen. Het kost echt twintig jaar voordat een verandering mainstream wordt. De samenleving moet er klaar voor zijn.’
‘Ik eet biologisch en vegetarisch, deels uit MijnStadstuin, vijftig vierkante meter waarop ik mijn eigen voedsel verbouw. Ik doe aan guerrilla-gardening overal waar ik kom. Ik heb altijd zaden of bloembollen in m’n zak. En ik plant vaak bomen. Mijn doel is: elke dag iets planten. Ook hier op de Ceuvel hebben we een bijenplan: we planten dit voorjaar een selectie van allerlei bij-vriendelijke planten.’
‘Het mag verder gaan dan dat. Niet op nul uitkomen, maar gaan voor de plus! Als duurzame bank moet je dat kunnen eisen van ondernemingen waarin je je geld steekt. Dus niet meer in bedrijven en projecten die ecologische schade veroorzaken. Streef naar vergroting van onze positieve voetafdruk en zet in op herstel van de balans, letterlijk. Als de bank de schade in kaart kan brengen, kan ze macht uitoefenen en projecten stimuleren die een positieve bijdrage leveren.’
Terug naar boven